Bron: Pluimveeweb.nl

Kippenmiljardair profiteert meest van Oekraïnse associatieverdrag

Van het controversiële associatieverdrag met Oekraïne profiteert vooral een handvol steenrijke Oekraïners, kippenkolos Kosiuk voorop. Hij maakt zo handig gebruik van de mazen in het associatieverdrag dat hij er miljardair van is geworden.

In mei 2016 vond het referendum plaats. Hugo Bens was toen in de uitzending van NOS als tegenstander. Voorstanders bepleitten dat de het associatieverdrag positief zou zijn voor Nederland. In 2017 exporteerde Nederland inderdaad 20 procent meer naar Oekraïne maar andersom profiteerde Oekraïe echter veel meer.

Concurrentievoordelen MHP
Oekraïe exporteert vooral kippenvlees dat hier niet op die manier geproduceerd had mogen worden. De grote winnaar is Yuriy Kosiuk, wiens MHP-concern een miljard dollar aan staatssteun kreeg.

MHP heeft tal van onwenselijke concurrentievoordelen. Nederlandse pluimveehouders hebben te voldoen aan de meststofenwet. De Nederlandse regering geeft toe dat de milieueffectrapportages voor de Oekranse kippenboer niet van hoge kwaliteit zijn. Uit onderzoek ter plaatse door Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) blijkt dat MHP hopen mest simpelweg naast de stal of fabriek dumpt.

Kosiuk heeft ontdekt dat een stuk filet met bot dat bij elkaar gehouden wordt door vel, nergens in het verdrag is opgenomen. Deze stukken verkoopt hij aan de firma Zandbergen in Veenendaal, die er de kostbare kipfilet uithaalt. Zo omzeilt MHP tijdelijke beperkingen van het associatieverdrag.

Verder is het maandloon van 200 dollar, een zevende van het minimumloon in Nederland, een concurrentievoordeel. Daarbij komt nog het belastingvoordeel in de vorm van BTW-compensatie, de zogenaamde fixed agricultural tas (FAT) en een financieringsmaatschappij in Cyprus waardoor nauwelijks belasting betaald moet worden.

De European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) verschaft het kippenbedrijf zachte leningen: een van 65 miljoen euro en een van 85 miljoen euro voor het uitbreiden van de productie en recent nog 25 miljoen euro voor het opzetten van een installatie van biogas. De Europese Investeringsbank (EIB) komt ook nog eens met twee leningen over de brug, een van 55 miljoen euro en een van 30 miljoen euro, bedoeld om de capaciteit uit te breiden. Tot slot heeft het IFC, onderdeel van de Wereldbank, MHP in totaal voor 250 miljoen euro van kredieten voorzien. Eerst 1 miljard euro aan giften, daarna nog eens de helft daarvan aan zachte leningen incasseren.

Gevolgen voor Nederlandse pluimveehouderij
MHP slokt alles op, laat geen ruimte voor concurrenten en wordt door overheden gesteund om idioot groot te worden. Zo spelen we een paar oligarchen in de kaart van wie straks iedereen afhankelijk is. Daarbij helpt Nederland hem ook nog", zegt De Haan: Omdat MHP orders plaatst bij leveranciers van Nederlandse hardware, maakt het bedrijf gebruik van Nederlandse kennis van agri-business. Die hebben we samen opgebouwd, met de vleessector en de Universiteit van Wageningen. Het is ons een doorn in het oog dat MHP die kennis nu tegen ons gebruikt, op eigen grondgebied, bovenop de subsidie betaald door Nederlandse boeren die via de belasting hun eigen concurrent verplicht moeten spekken. En dat wordt allemaal ook nog eens gesteund door Nederlandse exportkredieten."

Omdat Oekraïne legbatterijen mag gebruiken die in Nederland verboden zijn, is er ook geen ontsnappen aan het Oekraïnse ei. Zelfs als een Nederlandse consument alleen maar eieren van eigen kip eet, dan zitten Oekraïnse eieren potentieel alsnog verwerkt in koeken, sauzen en andere producten.

Op termijn lijkt de positie van de Nederlandse pluimveesector onhoudbaar, met alle milieuvriendelijke maar kostprijsverhogende maatregelen.