Het Europees Stabiliteits Mechanisme

Zogenaamd als oplossing voor de problemen in de eurozone is door de Europese Commissie een nieuw verdrag in elkaar getimmerd, het verdrag tot oprichting van het Europees Stabiliteits Mechanisme (ESM). Dit is een nieuwe financiële instelling, of zoals het ook genoemd wordt, een permanent noodfonds. De eerste versie van het verdrag werd 11 juli 2011 getekend. U heeft daar niets over vernomen, want geen enkele krant heeft er over bericht.

De ondertekenaars waren de Ministers van Financiën van de eurolanden, die zichzelf daarmee uitriepen tot Gouverneurs van het ESM. Echter, in artikel 7 van de Conventie van Wenen op de Wet van Verdragen worden Ministers van Financiën niet genoemd als rechtmatige vertegenwoordigers van landen. En kennelijk hadden ze ook geen volmacht van hun regeringen om dit verdrag te ondertekenen, want normaliter staat dat dan in de tekst vermeld. Maar goed, nog geen 10 dagen later kon de eerste versie alweer naar de prullenbak, omdat er een veel uitgebreider verdrag voor in de plaats moest komen.

Dat verdrag werd op 2 februari 2012 getekend. [9] Ook daar heeft u niets over gehoord, want de pers zweeg nog steeds als het graf. Deze tweede versie werd niet door de Ministers van Financiën ondertekend, maar door Ambassadeurs van de EU. Op deze manier wekt het de schijn, dat het om een EU-verdrag gaat. In werkelijkheid is het een internationaal verdrag tussen regeringen. En hoewel de Europese Commissie een grote rol in het ESM gaat spelen, zijn de EU-regels onder het ESM-verdrag niet van toepassing.

Met het ESM worden de eurolanden aandeelhouders van een nieuw soort bank. Het kapitaal bestaat uit belastinggeld. Verder heeft deze ESM-bank geen bankvergunning nodig en geen enkele instantie houdt er toezicht op. Het aantal aandelen per land is afhankelijk van de grootte van elk land. Het ESM-verdrag treedt in werking wanneer de landen die samen 90% van de aandelen vertegenwoordigen, het verdrag geratificeerd hebben. Dat betekent, dat het eerst goedgekeurd moet worden door de nationale parlementen (Tweede Kamer / Bundestag) en, waar die bestaat, ook door de senaat (Eerste Kamer / Bundesrat). In Frankrijk werd het minder dan drie weken na de ondertekening door het parlement gejaagd en inmiddels (begin juni 2012) is dat ook gebeurd in Griekenland, Portugal en Nederland en vermoedelijk al in meer eurolanden, want Brussel wil dat het ESM in juli 2012 van start gaat.

Landen die niet ratificeren, doen dus niet mee. Maar voorlopig zijn er kennelijk nog geen afvallers. Duitsland heeft ingeschreven voor 27% van de aandelen en zou het hele ESM in theorie nog tegen kunnen houden. In Duitsland deed de pers wel haar werk en hebben bijna een miljoen mensen petities getekend tegen het ESM. Maar zelfs daar lijkt het onwaarschijnlijk dat de politici daar naar zullen luisteren. In theorie zou ook Italië met 17,9% van de aandelen het ESM nog kunnen stoppen, maar daar is de regering al openlijk geïnfiltreerd door Goldman Sachs en verheugen ze zich al op de miljarden die ze binnen kort tegen lage rente van het ESM kunnen lenen.