Principe van het ESM
Het ESM heeft een aandelenkapitaal van, aanvankelijk, 700 miljard euro. Een deel van die aandelen, 80 miljard, moet door de deelnemende landen gelijk na ratificatie worden gestort. De rest moet betaald worden wanneer het ESM daarom vraagt.
Die 80 miljard worden niet uitgeleend. Het ESM leent geld op de financiële markten en dat leent het vervolgens weer uit aan banken en eurolanden in nood. [19] Die 80 miljard is bedoeld om verliezen op te vangen, wanneer de noodlijdende banken en landen hun leningen niet terug betalen. Dan willen de mensen die hun geld aan het ESM uitgeleend hebben hun geld wel terug hebben. Zij worden dan betaald uit de ESM-pot, ons belastinggeld dus. Vervolgens zal het ESM een volgend deel van het nog niet gestorte kapitaal opeisen om de kas weer aan te vullen. Het idee achter deze constructie is dat banken en eurolanden in nood via het ESM tegen een lagere rente geld kunnen lenen, omdat niet de gelduitleners, maar de euroburgers voor de verliezen opdraaien.
Vreemd genoeg stelt geen Kamerlid de vraag hoe het kan, dat al die landen, die enkele jaren geleden nog zo gezond waren dat ze mee mochten doen met de euro, nu één voor één in de schulden belanden. [21] En niemand vraagt zich af, of het überhaupt wel een goed idee is om landen die in de schulden zitten met nog hogere schulden op te zadelen. [22] Maar de financiële wereld vaart er wel bij. Er komen honderden miljarden euro’s extra in omloop [23] en dat betekent vele miljarden extra rente.
Maar wanneer landen voor noodleningen in aanmerking willen komen, zullen ze eerst aan eisen moeten voldoen. Die eisen worden bepaald in een later verdrag. [24] Met het ESM-verdrag beloven we alleen dat we zullen betalen. Ook zullen er strikte voorwaarden verbonden worden aan deze noodleningen, zowel door de Europese Centrale Bank, als door de Europese Commissie en het Internationale Monetaire Fonds. [25] Het democratisch tot stand gekomen beleid in noodlijdende landen zal moeten wijken voor de neoliberale voorwaarden, die door deze Trojka voorgeschreven zullen worden. De ESM-bank is dus tegelijkertijd een bestuursorgaan, dat naar believen dwangmiddelen mag verzinnen en deze op mag leggen. Griekenland is nog maar een voorproefje.