Verkiezingstijd. De politici beloven weer van alles om onze stem te verkrijgen. En meteen nadat we gestemd hebben, gaan ze met elkaar onderhandelen om een meerderheidscoalitie te vormen. Dan blijken hun verkiezingsbeloftes weinig meer als punten die weggestreept kunnen worden om met twee of drie partijleiders tot een regeerakkoord te komen.

Dus we kunnen er 100 procent zeker van zijn, dat we bedrogen uit zullen komen. Òf we stemmen voor een meerderheidspartij die na de verkiezingen ineens een ander programma nastreeft, of voor een minderheidspartij die niets heeft in te brengen.

Hier zit uiteraard iets fout. Ons wordt wijs gemaakt, dat dit democratisch is, maar het vormen van meerderheidscoalities is het tegenovergestelde. In de Nederlandse grondwet is het zelfs in strijd met artikel 67.3, die zegt dat de leden van het parlement NIET in opdracht van anderen mogen stemmen. (Stemmen zonder last. Daar hebben de partijbazen lak aan. In een coalitie gaat het om macht. Kamerleden moeten gehoorzamen en stemmen zoals hun wordt opgedragen. Anders valt de meerderheid weg.

In Nederland bestaat de Tweede Kamer uit 150 leden. De bedoeling is natuurlijk, dat zij een afspiegeling van het volk vormen. Zo kunnen zij bij de bespreking van wetsvoorstellen alle belangen en zienswijzen op tafel brengen. Alleen zo kun je zorgvuldig besluiten nemen.

Bij een coalitie worden de belangrijkste besluiten voor de regeerperiode door twee of drie partijleiders genomen. Dat gebeurt gelijk na de verkiezingen in torentjes en achterkamertjes, achter gesloten deuren. Met geven en nemen bepalen ze over welke punten ze het eens kunnen worden. Alle andere problemen worden buiten de agenda gehouden.

Hierdoor is onze politiek vooral gericht op oppervlakkige problemen en oppervlakkige oplossingen. "Als de pensioenfondsen te weinig geld hebben, moet het volk maar langer werken". Of, "als de overheid te weinig geld heeft, dan moet het volk de broekriem maar aanhalen". Het is politiek simplisme met een zekere minachting voor al degenen die erdoor getroffen worden. Voor diepgaande anlyse van structurele problemen en het verhelpen van de oorzaken is in coalitieland geen ruimte.

Wanneer partijleiders bepalen hoe de kamerleden moeten stemmen, dan heeft het voor die laatsten geen zin zich te verdiepen in de teksten waarover ze stemmen. Dat heeft grote gevolgen. Zo werd bijvoorbeeld in 2012 het Europees Stabiliteits Mechanisme (ESM) goedgekeurd. Van de kamerleden, die aan het (schijn-)debat meededen, bleek geen enkele de tekst zorgvuldig gelezen te hebben. Ze kletsten maar wat uit hun nek en regen het ene verzinsel na het andere aan elkaar.

Het gevolg is, dat deze ESM nu vrijelijk, ongelimiteerd en zonder enige controle of verantwoording op elk moment miljarden uit onze schatkist op kan eisen. In principe zou dat dan moeten zijn om in alle stilte banken en financiers te kunnen redden die in het euro-moeras verzuipen, maar ook als de ESM-medewerkers ons belastinggeld in hun zak steken, kunnen ze volgens de tekst van het verdrag niet vervolgd worden.

Het is dus hoog tijd, dat we weer teruggaan naar parlementsleden die het hele volk vertegenwoordigen en die gebruik maken van hun recht om wetsvoorstellen te doen en die zich verdiepen in alle wetsvoorstellen waarover ze stemmen. Weg met de coalities!